Η πετρελαιοκηλίδα δεν είναι η πρώτη, ούτε και η τελευταία στις θάλασσές μας. Γνωρίζω προσωπικά ότι σε κάποιες περιοχές του Σαρωνικού έχουν σημειωθεί 4-5 πετρελαιοκηλίδες μέσα στα τελευταία 10 χρόνια, ίσως και μεγαλύτερου μεγέθους από τη συγκεκριμένη, αλλά παρέμειναν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Αντιμετωπίστηκαν όμως εγκαίρως από τους υπεύθυνους φορείς, και περιορίστηκαν έτσι οι επιπτώσεις, έστω και με τη χρήση χημικών μέσων καθαρισμού. Το συμπέρασμα από αυτά τα περιστατικά είναι ότι μέσα σε 15 μέρες η επιφανειακή ρύπανση στις ακτές είναι πρακτικά αόρατη, αν και σε μεγαλύτερο βάθος εντοπίζονται υπολείμματα πετρελαίου. Η ποσότητα των υπολειμμάτων είναι αντιστρόφως ανάλογη της ενέργειας των κυμάτων που δέχεται η παραλία, και τα υπολείμματα μέσα στο υπόστρωμα δεν διαρκούν για περισσότερο από 1-2 μήνες.
Γενικότερα, η Μεσόγειος είναι ένα "καζάνι που βράζει" από πλευράς ρύπανσης, διότι ίσως το 1/4 του παγκόσμιου πετρελαίου από τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες προς τις καταναλώτριες, περνάει με τάνκερ μέσα από αυτή την κλειστή ουσιαστικά θάλασσα. Επίσης, χιλιάδες σκάφη ταξιδεύουν προς όλες τις κατευθύνσεις. Δεδομένου ότι η Ελλάδα "πουλάει" τον ήλιο και τις θάλασσές της στους τουρίστες, έχει καθήκον να τηρεί τις ακτές και τις θάλασσες σε άριστη κατάσταση.
Η ποσότητα πετρελαίου που χρησιμοποιήθηκε στα πειράματα ήταν τεράστια συγκριτικά με τον όγκο νερού στις δεξαμενές (1 προς 1000). Αν η ποσότητα είχε χρησιμοποιηθεί σε πραγματικές καταστάσεις, το ένα χιλιοστό του όγκου νερού των ωκεανών θα έπρεπε να ήταν πετρέλαιο. Αντίστοιχα, το 1 χιλιοστό του όγκου νερού των Ελληνικών θαλασσών έπρεπε να είχε κατακλυστεί από πετρέλαιο. Κάποια στιγμή έφτασε ολόκληρη η επιφάνεια των δεξαμενών να έχει καλυφτεί από το πετρέλαιο. Φαντάζεστε ανάλογη κατάσταση στις Ελληνικές θάλασσες;
Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα των ερευνών, μέσα σε 60 μέρες από το συμβάν αναμένεται μια "φυσική" (χωρίς ανθρωπογενή παρέμβαση) μείωση της ποσότητας του πετρελαίου κατά 85-95%, ενώ η οπτική εικόνα αναμένεται ακόμη καλύτερη.
Επειδή οι πετρελαιοκηλίδες θεωρούνται "σημειακές ρυπάνσεις", δηλ. ξεκινούν από ένα σημείο και εξαπλώνονται, αναμένεται σταδιακή μείωση της ρύπανσης σε απομακρυσμένες περιοχές. Π.χ. η ρύπανση στη Σαλαμίνα θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από ότι στη Γλυφάδα.
Η εξάπλωση της ρύπανσης είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, αλλά
κυρίως των ανέμων και των ρευμάτων που επικρατούν στην περιοχή. Πιστεύω
ότι η ρύπανση έφτασε στις ακτές λόγω των νοτίων ανέμων που επικρατούσαν
τις ημέρες εκείνες.
Οι προβλέψεις για την εξάπλωση θεωρούνται ευοίωνες, έστω και αν μεσολάβησε μεγάλο διάστημα από το γεγονός έως την κινητοποίηση των υπευθύνων. Και είναι ευοίωνες αφενός για τους λόγους που προαναφέρθηκαν (υψηλές θερμοκρασίες, κλπ), αλλά και λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης για τον περιορισμό των επιπτώσεων (απορρύπανση). Αν μάλιστα φυσήξει και κανένα βοριαδάκι τις επόμενες μέρες, τα αποτελέσματα θα είναι εξαιρετικά. Στην αντίθετη πλευρά, οι σχετικά ήρεμες θάλασσες που επικρατούν στο Σαρωνικό δεν συμβάλλουν στην (βιο)διάσπαση του πετρελαίου.
Η αισιοδοξία δεν σημαίνει συχωροχάρτι στους υπεύθυνους και απαλλαγή τους από τις ευθύνες. Αρμόδια για την απονομή δικαιοσύνης είναι τα Ελληνικά δικαστήρια χωρίς επεμβάσεις, υποδείξεις και κορώνες. Πέραν τούτου ουδέν.
Τα σημεία που τα αποτελέσματα θα είναι ορατά για μεγαλύτερο σχετικά διάστημα είναι τα βράχια στις διάφορες ακτές (π.χ. Πειραϊκή, κλπ), αλλά και γι αυτό υπάρχουν λύσεις, όπως πιεστικά μηχανήματα που εκτοξεύουν καυτό νερό στα βράχια. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες λύσεις σχετικά αβλαβείς για το περιβάλλον, όπως π.χ. κάποια σκευάσματα φιλικά για το περιβάλλον (π.χ. σπορέλαια, πυρηνέλαια, κλπ) και πάντα με συνετή χρήση.
Υπάρχουν στην Ελλάδα εξειδικευμένες εταιρείες θαλάσσιας αντιρρύπανσης που μπορούν να αναλάβουν το έργο, αν δεν το έχουν
ήδη αναλάβει. Αν
και υποψιάζομαι κάποιους λόγους που μπορεί να σφύραγαν αδιάφορα, δεν θα
πω περισσότερα, ούτε και θα αναφέρω ονόματα, για λόγους προσωπικής
ασφάλειας.
Δεν είναι γνωστές οι επιπτώσεις στα ψάρια και άλλα θαλάσσια ζώα, αν και κατά κανόνα θεωρούνται σημαντικές. Διάφορες φωτογραφίες που ήρθαν στη δημοσιότητα με πουλιά βουτηγμένα στο μαζούτ, δημιουργούν σε μένα προσωπικά αμφιβολίες και ερωτηματικά, διότι θεωρώ ως δεδομένο ότι όλα αυτά τα ζώα δεν έχουν κανένα συμφέρον να πέσουν μέσα στο μαζούτ, αλλά διαθέτουν τα μέσα και το χρόνο να απομακρυνθούν από την πετρελαιοκηλίδα, η οποία εξαπλώνεται με αργούς ρυθμούς σχετικά με την ικανότητα κίνησης τους.
Τέλος, στο ερώτημα αν θα κολυμπήσει κανείς ή όχι, το ερώτημα θεωρείται ψευτοδίλημμα και η απάντηση είναι υποκειμενική. Ας πρυτανεύσει η λογική και η σωφροσύνη του καθενός και θα βρεθεί η λύση. Δεν περιμέναμε κανέναν Υπουργό για να μας πει τι θα κάνουμε πότε. Επί τέλους, θέλουμε να απεξαρτητοποιηθούμε από το Κράτος ή όχι;